سرامیک
ریشه کلمه سرامیک برگرفته از واژه یونانی Keramos به معنی “گل رس کوزه گری” یا “گل رس پخته شده و سفال” است. این واژه خود نیز ریشه سانسکریت داشته و به معنای “سوختن و پختن” می باشد.بنابراین یونانیان عصر باستان این عبارت را هنگامی که منظورشان اشاره به محصولات پخته شده از جنس خاک بوده، بکار می بردند. سرامیک در گذشته به عنوان صنعت تولید اشیایی که از رس پخته تشکیل می شدند، مطرح بوده است. اصولاً صنعت سرامیک بر مبنای پلاستیسیته رسها به وجود آمده است. وقتی به خاک رس آب افزوده شود، پدیده ای به ظهور می رسد که عموماً از آن تحت عنوان پلاستیسیته یاد می گردد و یکی از مهمترین خصوصیات رس می باشد. در واقع فرآیند شکل دهی فرآورده های سرامیکی برای این بار زمانی به منصه ظهور رسید که بشر به این خاصیت مهم رسهای پلاستیک پی برده است.
امروز تنوع گونه های مختلف مواد اولیه مورد استفاده در صنایع سرامیک به قدری زیاد است که طبقه بندی آنها به آسانی صورت نمی گیرد.این مواد غیر فلزی و غیر آلی، از رسهای متداول در ساخت سرامیک های سنتی تا کربن را که از اجزای تشکیل دهنده سرامیک های نوین محسوب می شوند، در برمی گیرند. موادی به نرمی گرافیت تا سختی الماس، به سفیدی گچ تا سیاهی کربن، به همواری شیشه تا زبری ساینده ها، به ارزانی ماسه سنگ تا گرانی تراشه های الکترونیکی کوارتز، مضر برای سلامتی همانند آسبست تا مفید همچون دریچه مصنوعی قلب به عنوان دریچه ای به سوی ادامه زندگی، همچنین عایقها، ابررساناها و نیمه رساناها و غیره در حیطه کاربرد صنعت سرامیک می گنجند. این صنعت، فرآورده هایی نظیر بتن، سیمان، شیشه، کاشی، چینی، لوازم بهداشتی، سفال، لعاب، عایق، شمع ماشین، سرامیکهای الکتریکی، الکترونیکی و مغناطیسی، محصولات صنایع پزشکی، انرژی هسته ای و شاخه های مختلف مهندسی و غیره را در برمی گیرد.
فرآیندهای صنعتی که نیاز به واکنش در حرارتهای بالا دارند، مانند صنایع تغلیظ و ذوب فلزات، ریخته گری، تولید نیرو، تولید آجر، کاشی، چینی، شیشه، آهک، گچ و غیره محتاج به کوره هایی هستند که درون آنها به وسیله آجرهای نسوز پوشیده شده باشد، لذا مواد نسوز به عنوان زیر مجموعه ای از مواد سرامیکی مطح بوده و نقش مهمی در صنایع ایفا می نمایند.
سرامیکها مخلوطی از فازهای بلوری و شیشه ای هستند که هر یک از آنها ترکیبات متعددی دارد. این فازها ممکن است دارای ترکیبات ساده باشند، مانند Mgo و Sio2 که تنها از دو اتم تشکیل شده اند و یا می توانند از ترکیبات پیچیده نظیر فلدسپاتها و ترکیبات شیمیایی [K[AlSi3O8] ، Na[AlSi3O8 و غیره، یا رسها یا ترکیبات شیمیایی
Al,Mg,Fe3+)4(Si,Al)8O20(OH)2.nH2O) و Al2Si2O2(OH)4 که حاوی عناصر متعدد هستند، به وجود آمده باشند.
در ترکیبات فوق عناصر فلزی به عنوان کاتیونها و عناصر غیر فلزی به صورت آنیونها وجود دارند. کاتیونها با بار الکتریکی مثبت و آنیونها با بار الکتریکی منفی نسبت به یکدیگر نیروی جاذبه قوی اعمال می کنند که برای جداسازی آنها از یکدیگر به انرژی و نیروی قابل توجه نیاز می باشد، لذا مواد سرامیکی سخت (دارای مقاومت مکانیکی)، دیرگداز ( دارای مقاومت حرارتی) و خنثی (دارای مقاومت شیمیایی) هستند.
